Orkide ç iç eği, balkon pervazından evlerin salonlarına kadar pek ç ok alanda bakımı yapılabilen, en gü zel gö rü nü mlü saksı ç iç ekleri arasında yer almaktadır. Ç iç ek, teraryum yapımında da kullanılacak kadar geniş bir yelpazede tanınır. Cam fanuslar iç indeki orkidelerden pencere kenarlarındaki orkidelere kadar, kullanılan tü m orkide bitkilerinin bakıma ihtiyacı vardır. Ö zellikle ç iç eğin sık hastalanması, narin ve nazlı salepgiller sınıfının bir ü yesi olması gibi nedenler, orkide bakımını daha ö nemli kılmıştır. Ç ok hızlı bir şekilde bü kü lebilmesi, yapraklarını dö kebilmesi gibi nedenlerle orkide, her gü n bakım verilmesi gereken bitkiler arasında yer almaktadır. ö zellikle ü zerinde aç an ç iç eklerin ö mrü , bakım yapılmadığı takdirde birkaç gü ne kadar dü şer. bu nedenle orkide bitkisi, en narin ve bakım konusunda hassas bitkiler arasında yer alır.
Orkide, sadece sulama ve mevsiminde saksı değiştirmeden ibaret bir bakım rutini belirlenecek bitkilerden değildir. Ç iç ek aç mış bir orkide iç in ayrı, aç mamış orkideye ayrı bakım verilmelidir. Bunun yanında orkide sulama, ç oğaltma ya da budama gibi işlemler iç in de ayrı bir ö zen gerekmektedir. Yapılacak her bir işleme, bitki farklı bir tepki verecektir. Dolayısıyla bu kadar hassas bir bitki iç in yanlış budama ya da sulama nedeniyle bitkiyi kaybetme ihtimalinizin bulunduğunu unutmamalısınız.
Orkide Bakımı Nasıl Yapılır ?
Orkide, salepgiller familyasında bulunan hassas ve ç iç ekli bir bitkidir. Bitki, 22 binden fazla tü rü bulunan sü s ç iç ekleri sınıfında yer almaktadır. Orkide tü rleri, iklimlere ve tohum yapılarına gö re değişiklik gö stersene de, genel taç duruşları ve ç iç ek aç ma şekilleri benzerlik gö sterir. Bunun yanında doğada kendiliğinden yetişen orkideler de bulunmaktadır. Ayrıca salep baharatının elde edildiği bitki de bir tü r orkidedir. Kullanım alanı ilaç sanayisinden sü s bitkisi ve esanslara kadar genişleyen orkide, doğru bakım yapılmadığında ç ok hızlı bir şekilde ö lebilecek bir bitkidir.
Başlangıç : Doğru Orkide Nasıl Seç ilir?
Henü z bir orkideniz yok ancak orkide bakımı ile ilgilenmek istiyor, bir orkide almayı dü şü nü yorsunuz. Bu durumda nasıl bir orkide almanız gerektiğini bilemiyor olabilirsiniz. Orkide seç erken ö ncelikle tomurcuklu orkideleri seç meye ö zen gö stermelisiniz. Ç ü nkü orkideler dö nemsel olarak ç iç ek aç ar ve her orkidenin ç iç ek aç acağı dö nem değişiklik gö sterir. Ortam şartlarına gö re bazı orkideler alındıktan sonra ç iç eklerini dö kerek yaprak vermeye başlar ve yaprak olarak ilerler. Bu durumda ç iç eklerin gü zelliğini az zamanda yaşamış olursunuz. Daha uzun sü re ç iç ek gö rmek iç in yapmanız gereken, henü z tomurcuk halinde ç iç ek başlangıç ları olan orkideleri almaktır. Bu sayede ç iç ekler yavaş yavaş aç acak ve siz de bu gü zelliği gö rmü ş olacaksınız.
Alacağınız orkidenin şeffaf saksıda gelmesine dikkat etmelisiniz. Orkide, alt kısımdan ve direkt kö kten de gü neş almayı seven bir bitkidir. Bu nedenle orkide saksısı şeffaf olursa, bitkinizden daha fazla verim alırsınız. Bunun yanında bitkinizin kö k durumunu incelemek iç in de şeffaf saksı kullanmalısınız.
Orkidenizin dalındaki uç nokta kararmış olmamalıdır. Orkidenin sağlıklı olduğunu bu uç noktadan anlamalısınız. Bu nedenle dalınız siyahlaşmış, uç ları kurumaya başlamış ve yaprakları sararmışsa, bu orkideyi almanız doğru olmayacaktır. Bu orkideyi uzun sü re bakabilmeniz mü mkü n olmaz.
Orkide Saksıları Nasıl Olmalıdır?
Orkidenizi aldınız, sıra saksıda! Orkide saksınızın kü ç ü k ve şeffaf olması ö nem taşımaktadır. Orkide kö kleri, bü yü k alana yayılmayı seven kö kler arasında yer almaz. Bu kö kler, dar alanda iç iç e geç erek gü venli bir ortamda bü yü meyi tercih eder. bu nedenle alacağınız saksı eğer bü yü kse, ç iç eğinizin saksıyı beğenmeyip kuruması, ç iç eklerini dö kmesi gibi sorunlar ortaya ç ıkacaktır.
Orkide saksınızı iç iç e koymamalısınız. Orkide, şeffaf ve ince saksıları sever. Bu nedenle iç iç e geç miş birden fazla saksı, kö klerin sıkılmasına neden olur. Ayrıca saksının şeffaf olması, kö kten alınacak ışığı da sağlar. Ancak birden fazla saksı, şeffaf sahi olsa ışığı keser ve ışık kalitesini dü şü rü r. Orkide saksısının orkide siparişi verilirken şeffaf ve uygun şekilde gelmemesi durumunda mutlaka saksıyı değiştiriniz.
Orkide saksısının direnaj delikleri olmalıdır. Orkide kö kleri, nemli topraktan su almayı sevse de, fazla sulak yerde kalmayı sevmez. Kö kler, su iç inde uzun sü re kalması durumunda ç ü rü meye başlar ve bitki ö lü r. Ne kadar sulama yapmanız gerektiğini bilmiyorsanız, bitkiye fazla suyu atması iç in fırsat vermeniz gerekecektir. Bu fırsat da, saksıda bulunan direnaj delikleri ile sağlanır. Fazla su, deliklerden dışarı ç ıkar. Bu sayede bitkinin kö kleri rahatlar, ç ü rü me tehdidinden kurtulur.
Orkide Nasıl Yerleri Sever?
Nemli mi, ışıklı mı yoksa direkt gü neş alsın mı? Orkide ile ilgilenen hemen herkesin temel soruları arasında yer alan bu cü mleler, orkide iç in ideal odayı betimleyecektir. Orkidenizi de saksınızı da aldıktan sonra, orkideyi yerleştireceğiniz odanın havadar ve ışık alan yapıda olması gerekmektedir. orkide direkt olarak gü n ışığına maruz kalmayı sevmez. Bu nedenle gü n ışığı alan bir yerde, ancak gö lgede muhafaza etmeniz, bitki iç in en doğrusu olacaktır.
Orkidenizi bulunduracağınız oda, 15- 25 dereceler arası bir sıcaklığa sahip olmalıdır. Bitkinin bu sıcaklığı sevmesi sayesinde, ö zel bir ç aba sarf etmeden yaz kış bitkiyi aynı odada muhafaza edebilirsiniz. Bunun yanında bitkinizin bulunduğu odada, direkt olarak yerde olmaması gerekmektedir. bitki, bir masa veya dolabın ü zerinde bulunarak daha hızlı bü yü yecektir. Ayrıca oda iç erisinde orkidenizin hep aynı yerde durmasına ö zen gö stermelisiniz. Sık sık yer değiştirme durumunda orkidede yapraklarını dö kme gibi olumsuz durumlar gö zlenebilmektedir.
Orkide, trafiği olan odalarda yaşamayı seven, sosyal bir bitkidir. İnsanlarla iç iç e olduğunda daha hızlı bü yü dü ğü gö rü len bitki, kendi halinde yalnız bırakılmaktan hoşlanmaz. Hoşlanmadığını da bü yü mesini durdurarak belli eder. bu nedenle bitkinizi oturma odanızda ya da sık geç tiğiniz bir koridorda bulundurmanız, onun daha hızlı bü yü mesini sağlayacaktır. Ç ok kullandığınız bir odada ya da vakit geç irdiğiniz bir mutfakta orkidenizi bü yü tmeniz, yeni yapraklar vermesini hızlandırır. Orkide ç iç eği bakımında ç ok bilinmeyen bu nokta ile orkidenizi daha hızlı bü yü tebilirsiniz.
Orkide Sulamanın Pü f Noktaları Nelerdir?
Orkide sulamada dikkat edilecek konular, orkidenizi ne zaman ve ne kadar suladığınızdır. Orkide, fazla suyu sevmez. Her ne kadar direnaj delikli bir saksının iç ine de koymuş olsanız, kö kte kalan suyun fazla olması orkideyi ç ü rü tebilir. Bu nedenle hassas bir sulama dengesine sahip olan bitki, 4 ya da 7 gü nde bir sulanmalıdır. Ayrıca bitki kuraklık durumuna da hızlı tepki verir. Bu nedenle toprağının sü rekli nemli olması gerekmektedir. Orkide sulama işlemi iç in mevsim durumu da gö z ö nü ne alınmalıdır. Yazın 4 gü nde bir yapılan sulama işlemi kışın 7 gü nde bire dü şü rü lebilir. Sulama işlemini genel olarak sabahları yapmanız, orkidenizden alacağınız verimi arttıracaktır.
Sulama sü resinde temel etken toprağın ve bitkinin kö klerinin ö zellikleridir. Eğer bitki kö kleri, bitki ile orantılı olarak bü yü k ve yayılmışsa, geniş alanda kısa zaman aralıklı sulamalara ihtiyaç duyarsınız. Eğer toprak dar ve kö kler yayılmış değilse, daha uzun sü re ara vererek sulama işlemini yapabilirsiniz. sulamayı doğru yaptığınızdan emin olmak iç in bitkinizi gö zlemlemelisiniz. Orkideniz boynunu bü kmeye başlamışsa, sulama zamanınız yaklaşıyor demektir. Ancak bu gö zleme neden olacak kadar beklemeniz, orkidenizin bir zaman sonra size kü smesine neden olabilir. Bu nedenle sadece alışma dö neminde orkidenizi tanımak iç in boynunu bü kme sü resini gö zleyerek sulama zamanınızı ayarlayabilirsiniz.
Orkidem Boynunu Bü ktü !
Orkidenizin sulama zamanını kontrol etmeye ç alışırken ya da sulamayı unutmanız gibi nedenlerle orkideniz boynunu bü kebilir. Bu durumda orkidenizi canlandırmanız gerekir.Orkide bakımı evde nasıl yapılır, diye dü şü nenler iç in boynunu bü kmü ş orkidelere pü f noktası burada devreye girer: Buz! Eğer orkideniz hızlı kü sü yorsa, odanın ö zelliklerinden ya da yalnızlıktan boynunu bü kmü şse, susuz kalmışsa buzu kullanabilirsiniz.
Buz, orkide toprağını uzun sü reli nemlendirmeye yarar. Sağlayacağı su hem hijyenik hem de soğuk olacağından orkideniz canlanır. Ancak buzu toprağa gö mmemelisiniz. Sadece toprağın ü zerine birkaç parç a buz bırakmanız yeterli olacaktır. bu yö ntem sadece saf su ile değil, solü syonlarla da yapılabilmektedir. Orkidelerin fazla nazlı oluşu, evde orkide bakanların sıklıkla bakım solü syonlarına yö nelmesine neden olmaktadır. orkide bakım solü syonları, ç iç ekç ilerde bulunabilir. Ancak bu solü syonlar da direkt olarak bitkiye uygulanmaz. Onun yerine su ile karıştırılarak buz haline getirilir ve toprağın ü zerine konur. Bu şekilde solü syon iç erisinde bulunan minerallerin toprağa yavaşç a karışması sağlanır.
Orkide Budaması Yapmak
Orkide, iyi bakıldığında uzun yıllar yaşayabilen bir bitkidir. Yılda birden fazla kez aç an bir ev bitkisi olan orkide, bu ö zelliği nedeniyle budanmaya ihtiyaç duyar. Ancak orkide nasıl budanır, diye dü şü nenlerin oldukç a dikkatli olması gerekir. Ç ü nkü orkide budaması sırasında bitkinin bir daha ç iç ek aç mamasına, dahası ö lmesine neden olunabilir. Orkidenin uzun vadede yaşayan bir ç iç ek olması, budanma gerekliliğini de beraberinde getirir. Orkidenin tü m ç iç eklerinin dö kü lmü ş olması, artık ç iç ek vermemesi, budanma zamanının geldiğini gö stermektedir.
Orkidenizin ç iç ekleri dö kü ldü kten sonra sap sararmaya başlayacaktır. Sap sararıyorsa, budamanız gerekmektedir. Sapın rengi koyu bir sarıya dö nmeye başladığında, genellikle gö vdenin dayanması iç in saksı iç ine yerleştirilen ç ubuğu ç ıkarmalısınız. Ardından, orkidenin sap kısmında bulunan boğumlara dikkat edin, boğumları inceleyin. Kö kten itibaren boğumları sayın. Alttan ü ç ü ncü boğum, budama boğumu olacaktır. budama boğumunun bir parmak ü zerinden, budama makasıyla kesmeniz gerekmektedir.bü yü k ihtimalle orkidenizin sapı kü ç ü cü k kalacak ve bu durum sizi korkutacaktır. Ancak doğru sulama ve gü n ışığı ile orkideniz bu kısa alandan bü yü yü p uzamaya devam edecek ve ç iç ek aç acaktır.
Orkide Saksısı Nasıl Değiştirilir?
Orkidenizin saksısını değiştirmek, saksıdan orkidenin kö kleri sarktığında yapmanız gereken bir işlemdir. Orkide siparişi verdiğinizde size gelecek saksı, orkidenin iç ine belirli bir zaman sonra sığamayacağı derecede kü ç ü k kalacaktır. Orkide, iç ine tam sığacağı saksıları sever. Bu nedenle orkide saksısının olması gerekenden geniş olması, orkidenin solmasına neden olacaktır. bu sebeple saksı değişimi, sadece orkide saksısına gerç ekten sığamadığında yapılacak bir işlemdir.
Saksı değiştirme işlemi, kö klerin ç ü rü mesi, yanlış toprak kullanımı, yanlış gü breleme gibi nedenlerle yapılabilir. Tü m bu nedenlerin saptanabilmesi iç in saksının şeffaf olması gerekmektedir. Saksı değişimi, ç iç eklerin tamamen dö kü lmesinin ardından yapılmalıdır. Ç iç ekli orkidenin saksısını değiştirmek, orkidenin yeni saksıya uyum sağlamasını zorlaştırarak ö lmesine neden olur.
Saksı değişimi yapılmadan birkaç gü n ö nce, orkide olması gerekenden daha fazla sulanır. Bu su, orkide kö klerinin suya uyum sağlamasına yardımcı olacağından saksı değişimi daha kolay olmaktadır. saksı değişimi ö ncesi yapılan sulama, aynı zamanda yeni saksıya uyumu kolaylaştırır. Kö klerin var olan saksıdan daha hızlı ç ıkmasına yardımcı olur. Sulama yapılmadan saksı değiştirmek, orkide iç in saksı uyumu sorununa neden olacaktır.
Saksı değişimi yaparken orkidenizi ters bir şekilde tutarak ç ıkarın. Ardından kö kleri eski topraktan olabildiğince arındırın. Yeni saksısında yeni orkide toprağı bulunacak bitkinin, eski toprağından kurtulması gerekecektir. Bunun yanında ç ü rü mü ş ve kurumuş kö klerin de kesilmesi gerekmektedir. sağlam kö ke zarar vermeyecek şekilde kuru kö kleri kesin. Orkidenizi yeni saksının ortasına yerleştirin ve toprakla doldurun. Saksınıza orkide solü syonu ekleyin ve bitkinizin saksıya uyum sağlamasını bekleyin. Eğer bitki sararma, kuruma, kö klerde ç ü rü me gibi belirtiler gö steriyorsa, saksıya uyum sağlayamamış demektir. Eğer bö yle bir durum sö z konusuysa buz yö ntemini deneyin ve bitkinin daha fazla gü neş almasını sağlayın.
Bitkinin yeri ile saksısını aynı anda değiştirmeyin. Bu, uyum sorunlarını arttıracaktır. Ç iç eğin sabit olduğu konumdan hareket ettirilmesi gerekiyorsa, saksı değişimi başka bir zamana ertelenmelidir. Saksı değişiminden hemen sonra gü bre verilmemesi gerekmektedir. Sadece bitkinin toprağına alışması sü resinde sulanması ve gü neş alması sağlanmalıdır. Bunun dışındaki takviyelere saksı ve toprak değişiminden en az 1 hafta sonra başlanmalıdır.
Orkide Toprağı Nasıl Hazırlanır?
Orkide ç iç eği bakımı yapılırken, en ö nemli değişkenler arasında toprak yer almaktadır. orkide toprağı, hazır olarak satılan topraklardan farklı bileşenlere sahip olmalıdır. İç erisinde orkidenin ihtiyacı olan mineral bileşenlerini bulundurması, orkide toprağının ö zellikleri arasında yer alır. Sıradan bahç elerde kullanılan toprak, orkidelerde kullanılamaz. Orkide topraklarının iç erisinde yer alması gereken maddeler, odun kö mü rü kırıntıları, sphagnum yosunu, perlit, pomza, eğrelti otu, ağaç kabuğudur. Bunların yanı sıra mor orkide toprağında fazladan Hindistan cevizi de bulunmaktadır. Ayrıca orkidenin daha hızlı ç iç ek aç ması iç in toprağına şişe mantarı ezmesi ve kö pü k de eklenmektedir. Toprak seç imi, bakılan orkidenin cinsine gö re yapılmalıdır. Orkide ç eşitleri, sahip olunan toprağı da etkileyecektir. Orkidenizi alırken ö zelliklerini de ö ğrenmeniz gerekmektedir. toprağa karıştırılacak minerallerin oranı, orkidenin tü rü ne gö re değişmektedir.
Orkide Nasıl Ç oğaltılır?
Orkidenizin ç oğalması iç in yapmanız gereken, keikinin ortaya ç ıkmasını beklemektir. Keiki, orkide ç oğaltmanın en yaygın yoludur. Orkide, yaşamsal faaliyetleri kö tü ye gittiğinde kendisine yeni bir kö k oluşturur. Bu, canlıların hayatta kalmak iç in ortaya koyduğu bir reflekstir. Orkidenin gelişimi kö tü ye gittiğinde bitki keiki ortaya ç ıkararak soyunun devamını sağlamayı hedefler. Toprağın ü zerinden dışarı ç ıkan bu ek kö k, temiz bir makasla kesildikten sonra başka bir saksıya dikilebilir.
Keiki ortaya ç ıkarmak iç in yapmanız gereken, orkidenizi strese sokmaktır. Ciddi yaşamsal tehlikeye neden olmadan dü şü k seviyeli stres, orkidenizin keiki ç ıkarması iç in yeterlidir. Bunun iç in bitkiyi geç ici bir sü reliğine karanlık bir alana yerleştirebilir ya da sulama periyotlarınızı uzatabilirsiniz. Bu şekilde yapacağınız işlemle keiki aldıktan sonra bakımı normal rutine ç evirebilirsiniz. Keiki aldıktan sonra eğer orkidenizin bakımına devam eder, sulama şartlarını iyileştirirseniz, orkideniz hızlı bir şekilde kendini toparlar. Bö ylece siz de keiki almış olursunuz.
Orkidem Ç iç ek Aç mıyor!
Orkidenize bakım konusunda ç ok ö zen gö sterdiniz, uygun toprak ve saksı kullandınız ancak orkideniz ç iç ek aç madı! Orkide nasıl bakılır, diye uzun uzun araştırdınız ama ç iç ek aç tıramadınız! Bu durumda iki seç eneğiniz bulunmaktadır. Seç eneklerden ilki budamanın yanlış yapılmasına bağlı ç iç ek aç mama sorunudur. Budanmamış orkide ç iç ek vermez. İkincisi ise vazelinle ç iç ek aç tırma yö ntemidir. Bunun iç in budamanın ardından vazelinle ç iç eğinize destek vermeniz gerekmektedir. işlem iç in orkidenizi ilk olarak uygun boğumdan budayın. Budarken kestiğiniz yeri dü z bir şekilde kesmemeye ö zen gö sterin. Ç apraz şekilde kestiğiniz alandan aşağı doğru vazelin sü rü n. Gö vde kısmının yeşil boğum kısımlarına vazelin sü rerek masaj yapın. Vazelin orkideyi besleyerek daha hızlı ç iç ek aç masını sağlar. Bunun yanında bu yö ntemde toprağınızın temiz olması da gerekmektedir. taze toprak konduktan sonra işlemin yapılması daha hızlı sonuç verir.
